Lễ gia tiên là một nghi thức lâu đời và vô cùng thiêng liêng trong đám cưới của người Việt. Các nghi thức làm lễ của ba miền có gì khác nhau? Cùng tìm hiểu vấn đề này cùng với An Hiếu Wedding bạn nhé!
Lễ gia tiên là gì?
Lễ gia tiên là buổi lễ con cháu báo cáo tổ tiên về việc đại hỷ của gia đình trước bàn thờ. Trong buổi lễ, cô dâu và chú rể sẽ thắp hương bàn thờ, vừa để báo cáo tổ tiên, vừa tỏ lòng nhớ đến nguồn cội.
Nhà gái tổ chức lễ gia tiên được triển khai vào đám hỏi và đám cưới. Còn buổi lễ nhà trai sẽ chỉ được tổ chức triển khai vào đám cưới. Ngày nay, để tiết kiệm ngân sách và chi phí thời hạn, nhiều mái ấm gia đình sẽ làm lễ vào cùng một ngày .
| Xem thêm: Lễ dạm ngõ là gì? Các thủ tục lễ dạm ngõ cặp đôi nên biết.
Khi nào nên tổ chức lễ gia tiên.
Nghi thức làm lễ gia tiên sẽ được tiến hành ở cả lễ ăn hỏi và lễ cưới của các cặp đôi. Cụ thể:
Trong lễ ăn hỏi: sẽ diễn ra ở nhà gái. Khi tiến hành lễ gia tiên nhà gái cả cô dâu và chú rể đều cần thắp hương lên bàn thờ gia tiên của nhà gái.
Nghi lễ trong ngày cưới: sẽ được thực hiện sau khi nhà trai và nhà gái đã chào hỏi lẫn nhau cũng như 2 bên gia đình đã đồng ý việc cưới hỏi của 2 cháu.
Trang trí bàn gia tiên như thế nào?
Trang trí bàn gia tiên là một phần quan trọng trong ngày cưới, vì vậy cần chú trọng đến từng chi tiết để đảm bảo sự trang trọng và tươm tất.
Trước tiên, bạn cần lau chùi và dọn dẹp bàn thờ gia tiên sạch sẽ. Sau đó, trang trí bàn thờ với các yếu tố truyền thống như gắn chữ “Hỷ” ngay chính diện. Đặt bộ lư đồng ở trung tâm và cặp nến ở hai bên để tạo sự trang nghiêm. Thêm vào đó, bạn có thể trang trí thêm bình hoa tươi, mâm ngũ quả, và trầu cau, tất cả đều góp phần làm cho bàn thờ trở nên đẹp mắt và ấm cúng.
Bên cạnh bàn gia tiên, hãy chuẩn bị một cái bàn với khăn bàn lịch sự để đặt sính lễ từ nhà trai. Cần lưu ý rằng cách trang trí có thể khác nhau tùy thuộc vào từng vùng miền, vì vậy hãy tham khảo phong tục địa phương để có sự sắp xếp phù hợp nhất.
Tham gia lễ gia tiên gồm những người nào.
Lễ gia tiên thường được cử hành tương đối đơn giản, do vậy sẽ chỉ có nhân vật chính là cô dâu và chú rể tham gia thực hiện nghi lễ này.
Bên cạnh đó, tùy thuộc vào địa điểm tổ chức lễ gia tiên sẽ có thêm người lớn tuổi hướng dẫn cho đôi trai gái thắp hương trước bàn thờ tổ tiên. Chẳng hạn như ở nhà gái thường là cha mẹ cô dâu còn ở nhà trai lại là cha mẹ chú rể và những người bà con họ hàng gần.
Các nghi lễ gia tiên trong đám cưới nhà trai – nhà gái.
Nghi lễ tại nhà trai.
Buổi lễ tại nhà trai sẽ được diễn ra ngay sau khi đoàn nhà trai đón được cô dâu về đến nhà. Thông thường, các gia đình miền Bắc và miền Trung thì mẹ cô dâu không được đưa con gái về nhà chồng. Tuy nhiên, nhiều gia đình ở miền Nam vẫn có mẹ ruột theo đoàn để tiễn con gái.
Khi đoàn đến nhà trai, cô dâu và chú rể sẽ thực hiện nghi lễ cúng gia tiên theo trình tự sau:
Thành phần tham dự: đa số các gia đình chỉ có cha mẹ chú rể và cô dâu, chú rể thực hiện lễ gia tiên. Tuy nhiên, vẫn có một số gia đình đặt bàn thờ gia tiên ở phòng khách để tất cả các thành viên của đoàn đưa dâu có thể chứng kiến nghi lễ này.
Nghi thức: bố mẹ chú rể sẽ thắp hương lên bàn thờ và đọc bài khấn lễ gia tiên ngày cưới. Sau đó, cô dâu và chú rể sẽ thực hiện theo lời hướng dẫn của chủ hôn. Cuối cùng, sau khi thắp hương lên bàn thờ xong, cô dâu và chú rể sẽ cúi lạy bố mẹ và những người lớn trong dòng họ
Nghi lễ tại nhà gái.
Lễ gia tiên nhà gái được diễn ra lúc nhà trai đến nhà gái thưa chuyện hôn nhân và ngỏ ký đón cô dâu về nhà mình, dưới sự đồng ý của nhà gái.
Trước khi đón cô dâu về nhà chồng, cô dâu, chú rể sẽ cùng thắp hương lên bàn thờ gia tiên nhà gái. Nghi thức diễn ra như sau:
Thành phần tham gia: sẽ chỉ có bố mẹ nhà gái và cô dâu chú rể ở lễ lúc này. Bố mẹ chú rể sẽ không được tham gia lễ gia tiên ở nhà gái.
Nghi thức: bố mẹ cô dâu hoặc trưởng tộc sẽ thắp hương và đọc bài khấn để báo cáo với tổ tiên. Cô dâu, chú rể sẽ thắp hương dưới sự hướng dẫn của người lớn. Thông thường lễ gia tiên nhà gái diễn ra khá nhanh, để kịp giờ lành đón dâu.
| Xem thêm: Lễ lại mặt là gì? Ý nghĩa và những lưu ý khi tổ chức lễ lại mặt.
Các nghi thức làm lễ gia tiên của ba miền.
Một số sự khác nhau giữa nghi thức lễ của 3 miền hãy cùng An Hiếu Wedding tìm hiểu cụ thể:
Đối với miền Bắc.
Bàn thờ trong lễ gia tiên của miền Bắc sẽ là bàn thờ chính trong gia đình, được dùng để thờ cúng ông bà hằng ngày. Trước ngày làm lễ, bàn thờ phải được dọn dẹp một cách sạch sẽ và gọn gàng nhất. Có thể trang trí bàn thờ bằng vải đỏ, chữ Hỷ hay câu đối đỏ để cầu chúc may mắn cho gia đình và cặp đôi mới.
Trên bàn thờ gia tiên phải bày đầy đủ mâm quả, có thể kết thành hình phượng để thêm phần long trọng hơn. Ngoài ra, ở miền Bắc thường sẽ dùng thêm hoa tươi như lay ơn, xôi gấc đỏ để trang trí trên bàn thờ.
Ngoài ra, sau khi nhà trai rước dâu về, nhà gái sẽ trao lại 1 phần mâm lễ cho nhà trai gọi là lại quả, không có trầu cau, rượu để về thắp hương lên bàn thờ gia đình.
Đối với miền Trung.
Đối với người miền Trung, buổi lễ luôn khá đơn giản, và không hề cầu kỳ. Tuy nhiên, bàn thờ cúng tổ tiên của họ không vì vậy mà sơ sài, họ luôn chuẩn bị một cách chu đáo với đầy đủ mâm lễ bao gồm: trầu cau, rượu, trà, nến tơ hồng và bánh phu thê.
Nếu nhà trai thuộc diện khá giả thì có thể thêm 2 mâm lễ là bánh dẻo và bánh kem. Người miền Trung không dùng mâm lễ heo quay như một số vùng khác ở nước ta.
Đối với miền Nam.
Người miền Nam rất coi trọng lễ cưới, do đó các yếu tố về thẩm mỹ và nghi lễ rất được coi trọng và phải đặt lên hàng đầu.
Thông thường, các gia đình sẽ tiến hành lập một bàn thờ ở phòng khách để đảm bảo bàn thờ có được một không gian rộng rãi nhất.
Bàn thờ gia tiên lúc này sẽ được treo thêm chữ hỷ và câu đối đỏ. Hai bên bàn thờ sẽ trang trí một cặp lư đồng đã được đánh bóng một cách kỹ càng, một bình hoa lớn cùng cặp mâm quả long phụng được bày trí một cách tỉ mỉ.
| Xem thêm: Những điều kiêng kỵ trong lễ ăn hỏi mà Cô Dâu Chú Rể cần biết.
Lễ lên đèn trong đám cưới.
Người miền Nam không hề thiết lễ lên đèn trong đám cưới. Lễ lên đèn hay còn gọi là lễ Rước Đèn.
Hầu hết trong đám cưới của người Nam bộ đều có nghi lễ này. Nhà trai đến nhà gái rước dâu, lễ vật dâng lên tổ tiên buộc phải có đôi đèn cầy đám cưới hình tượng cho ngọn lửa tình yêu, niềm hạnh phúc, ấm cúng .
Đôi đèn này khắc hình rồng phượng, có kích cỡ lớn trùng với chân đèn nhà gái. Sau đó, đại diện thay mặt nhà gái sẽ công bố triển khai lễ lên đèn rồi cô dâu chú rể sẽ tự tay đốt đèn cầy và đặt lên bàn thờ cúng .
Ngọn lửa đèn cầy khi đốt bảo vệ đồng đều và ngang bằng với nhau. Điều này tượng trưng cho hai vợ chồng luôn nâng đỡ, san sẻ và dìu dắt nhau trong đời sống hôn nhân gia đình sau này .
An Hiếu Wedding hy vọng những thông tin trên đây đã giúp giải đáp vướng mắc của bạn đọc: tại sao đám cưới không làm lễ gia tiên. Cảm ơn bạn đã theo dõi .
