Trong văn hóa cưới hỏi truyền thống của người Việt, lễ vu quy mang ý nghĩa đặc biệt thiêng liêng. Không chỉ là thời khắc con gái “xuất giá”, lễ vu quy còn là dịp để gia đình hai bên trao gửi tin yêu, kết nối thông gia, và bày tỏ lòng thành kính với tổ tiên.
Mỗi nghi thức trong lễ vu quy đều mang trong mình ý nghĩa riêng, từ lời chào hỏi trang trọng đến lễ dâng trà ấm áp nghĩa tình. Việc thực hiện đúng trình tự không chỉ giúp buổi lễ trọn vẹn mà còn thể hiện sự trân trọng văn hóa, truyền thống gia đình.
Trong bài viết hôm nay, An Hiếu Wedding xin mời bạn cùng tìm hiểu trình tự nghi thức trong lễ vu quy, để các cặp đôi có sự chuẩn bị chỉn chu và xúc cảm nhất cho ngày đặc biệt của mình.
Lễ vu quy là gì?
Trong phong tục cưới hỏi truyền thống của người Việt, lễ vu quy là buổi lễ được tổ chức tại nhà gái, diễn ra vào ngày cưới, mang ý nghĩa trao con gái về nhà chồng. Đây là dịp để gia đình cô dâu làm lễ trước bàn thờ tổ tiên, bày tỏ lòng thành kính và cầu chúc phúc lành cho cuộc sống hôn nhân của con gái. Đồng thời, lễ vu quy còn là sự kiện chính thức chào đón nhà trai và công bố mối quan hệ thông gia giữa hai gia đình.
Lễ vu quy không chỉ là nghi thức đơn thuần, mà là khoảnh khắc cảm xúc, nơi cha mẹ gửi gắm bao yêu thương, dặn dò con gái bước sang một chặng đường mới. Vì thế, việc tổ chức lễ vu quy đầy đủ, trọn vẹn và đúng nghi thức là điều vô cùng quan trọng.
Xem thêm: Sự khác biệt giữa các lễ vu quy, tân hôn, thành hôn, đính hôn
Trình tự các nghi thức trong lễ vu quy
1. Nghi thức nhập gia
Lễ vu quy bắt đầu bằng nghi thức đón tiếp đoàn nhà trai. Khi nhà trai đến, đại diện nhà gái sẽ ra đón và mời vào nhà. Tại đây, bậc trưởng thượng của hai bên gia đình sẽ đứng ra giới thiệu thành phần tham dự và tuyên bố lý do của buổi lễ.
Đây là bước mở đầu quan trọng, không chỉ là việc gặp gỡ hai gia đình mà còn thể hiện sự kính trọng và tôn nghiêm đối với mỗi bên. Đoàn nhà trai và nhà gái sẽ có những lời chào hỏi lịch sự, thân mật, thể hiện sự trang trọng và chào đón trong ngày vui lớn.
2. Nghi thức trao quả
Tiếp theo là nghi thức trao quả, khi nhà trai mang đến lễ vật cưới, thường là 5, 7, hoặc 9 tráp (theo số lẻ, tượng trưng cho sự sinh sôi, phát triển). Những tráp này bao gồm các vật phẩm như trầu cau, bánh phu thê, trà, rượu, trái cây, nến tơ hồng, vàng mã, tiền cheo và các lễ vật khác. Đội bê tráp nam sẽ trao lễ vật cho đội bê tráp nữ nhà gái. Sau đó, nhà gái tiến hành mở tráp, kiểm tra và sắp xếp lại trên bàn thờ gia tiên.
Nghi lễ này không chỉ là bước tiếp nhận lễ vật, mà còn là hành động thể hiện sự đồng thuận và chấp nhận mối lương duyên của hai bên.
3. Lễ gia tiên
Sau khi mở tráp, cô dâu và chú rể sẽ được mời lên bàn thờ gia tiên của nhà gái để thực hiện nghi lễ thắp nhang và dâng lễ vật. Đây là một nghi thức tâm linh vô cùng quan trọng, thể hiện sự kính trọng với tổ tiên và cầu xin tổ tiên chứng giám cho cuộc hôn nhân của hai người. Cô dâu chú rể cùng gia đình dâng hương, khấn vái, và mong tổ tiên ban phúc lành cho đôi uyên ương có cuộc sống hôn nhân viên mãn, vợ chồng hòa thuận và con cái sum vầy. Lễ gia tiên là cách để gia đình báo tin về hôn nhân và xin phép tổ tiên phù hộ cho con cháu.
4. Lễ nạp tài
Sau nghi lễ gia tiên, đại diện nhà trai sẽ ngỏ lời chính thức xin cưới và bày tỏ lòng biết ơn đối với gia đình nhà gái. Lúc này, cha mẹ cô dâu hoặc người đại diện nhà gái sẽ phát biểu, thể hiện sự tin tưởng và trao trách nhiệm nuôi dưỡng con gái cho nhà trai. Đây là nghi thức đánh dấu sự chuyển giao trách nhiệm giữa hai gia đình. Nhà trai cũng sẽ trao cho cô dâu các món quà như kiềng vàng, vòng tay, nhẫn cưới – những món quà này không chỉ có giá trị vật chất mà còn thể hiện sự trân trọng và tôn vinh cô dâu như một thành viên mới trong gia đình.
5. Nghi thức dâng trà
Sau khi nhận dâu, cô dâu và chú rể sẽ thực hiện nghi thức dâng trà cho ông bà, cha mẹ và các bậc trưởng thượng. Trà được chuẩn bị sẵn, rót vào từng tách nhỏ và dâng lên bằng cả hai tay, thể hiện lòng kính trọng, sự biết ơn và hiếu thảo.
Đây là nghi thức thể hiện sự biết ơn đối với những người đã sinh thành và nuôi dưỡng, đồng thời cũng là dịp để người lớn trong gia đình gửi những lời chúc mừng và trao phong bao lì xì như lời chúc phúc cho tình yêu viên mãn, gia đình hòa hợp và con cháu sum vầy.
6. Lại quả
Sau các nghi lễ chính, nhà gái sẽ chuẩn bị lễ lại quả, một phần nhỏ trong số lễ vật nhà trai mang sang. Nghi thức lại quả này mang ý nghĩa thể hiện sự tri ân, đối đáp và hòa hợp giữa hai gia đình. Đây là hành động tôn trọng, thể hiện sự đồng thuận và hòa thuận, đồng thời giúp gắn kết thêm mối quan hệ giữa hai bên. Mâm lại quả được gói cẩn thận, sạch sẽ và được đội bê tráp nam mang trở về cùng nhà trai, đánh dấu sự hoàn tất của các nghi thức cưới hỏi.
7. Kết Thúc Buổi Lễ
Trước khi cô dâu lên xe hoa sẽ chào cha mẹ, ông bà và nói lời cảm ơn, xin phép rời nhà về làm dâu. Đây là khoảnh khắc xúc động, bởi gia đình không khỏi nghẹn ngào khi con gái “rời tổ” để bước vào một cuộc sống mới. Sau đó, chú rể sẽ dắt tay cô dâu ra xe hoa, chính thức đưa nàng về nhà chồng, khởi đầu hành trình hôn nhân với những yêu thương và niềm tin trọn vẹn. Những giọt nước mắt của người thân, những nụ cười hạnh phúc, và những lời chúc phúc là dấu ấn của một buổi lễ không thể nào quên.
Xem thêm: Bê tráp trong lễ cưới hỏi và những điều cần nắm rõ khi bê tráp
Lễ vu quy là bản giao hưởng của tình yêu, tình thân và tâm linh, là khoảnh khắc quan trọng không chỉ của cô dâu chú rể mà còn của hai gia đình. Mỗi nghi thức trong lễ vu quy đều chứa đựng ý nghĩa sâu sắc, thể hiện sự tôn kính với tổ tiên, sự kính trọng đối với gia đình và bạn bè, đồng thời cũng phản ánh nét đẹp văn hóa của dân tộc Việt. Một lễ vu quy trọn vẹn không chỉ ở sự xa hoa mà ở sự trang nghiêm, chỉn chu và chân thành. Đó là điều tạo nên sự khác biệt trong mỗi đám cưới Việt.
Tuy nhiên, phong tục và nghi thức trong lễ vu quy lại có sự khác biệt rõ rệt giữa các vùng miền. Ở miền Bắc, lễ vu quy thường có nhiều nghi thức truyền thống hơn, với sự chuẩn bị kỹ lưỡng từ lễ vật đến cách thức tổ chức. Miền Trung lại thiên về sự giản dị và ấm cúng, trong khi miền Nam thường mang đậm phong cách hiện đại, phóng khoáng và đôi khi là sự kết hợp giữa yếu tố truyền thống và hiện đại. Mỗi miền đều có những nét đặc trưng riêng, tạo nên sự phong phú và đa dạng trong các nghi thức cưới hỏi của người Việt.
