Bê tráp là một trong những nghi lễ không thể thiếu trong lễ cưới truyền thống của người Việt Nam. Hãy cùng tìm hiểu về những điều thú vị khi thực hiện nghi lễ bê tráp cùng AnHieu nhé.
Bê tráp là gì?
Lễ bê tráp hay còn được gọi là “bưng lễ” hoặc “bưng quả”, là một trong những tục lễ truyền thống không thể thiếu trong lễ ăn hỏi của người Việt Nam.
Nghi lễ này đánh dấu sự khởi đầu của lễ ăn hỏi và thường được tổ chức bởi đội bê tráp nam từ gia đình của chú rể. Đội bê tráp này sẽ mang theo những lễ vật đã chuẩn bị để trao cho đội bê tráp của gia đình nhà gái.
Nghi thức bê tráp không chỉ đơn thuần là sự chuyển giao lễ vật, mà còn là biểu tượng của sự xin phép, sự chấp nhận và sự chân thành trong việc đón cô dâu về nhà chồng.
Ngoài ra, bê tráp còn mang theo ý nghĩa trao duyên và chúc phúc cho cuộc sống gia đình của đôi uyên ương trong tương lai.
| Xem thêm: Nghi thức lễ gia tiên trong ngày cưới truyền thống ở Việt Nam.
Ý nghĩa của việc bê tráp.
Trong lễ ăn hỏi, gia đình của chú rể sẽ chuẩn bị những mâm tráp sính lễ (mâm quả) để mang đến nhà của cô dâu, với mục đích xin phép và chính thức đón cô dâu về nhà chồng.
Đội ngũ nam thanh niên từ nhà trai sẽ đảm nhận nhiệm vụ bê tráp, tức là di chuyển những mâm lễ sang nhà gái. Phía nhà gái sẽ có đội ngũ cô gái chờ đón và nhận những mâm lễ này. Quá trình này chung được gọi là “bê tráp”.
Nghi lễ “bê tráp” đóng vai trò quan trọng trong truyền thống cưới hỏi, đồng thời mang theo ý nghĩa của sự trao duyên và lời chúc phúc cho hạnh phúc của cô dâu và chú rể trong hành trình hôn nhân của họ.
Đội bê tráp gồm những ai?
Đội bê tráp của nhà trai.
Trong đám cưới của nhà trai thường được lựa chọn chủ yếu từ bạn bè và người thân của chú rể. Đội ngũ này thường chỉ bao gồm những nam giới độc thân, và thường có độ tuổi nhỏ hơn so với chính chú rể.
Đội bê tráp của nhà gái.
Tương tự như đội bưng quả trong đám cưới của nhà trai, đội bê tráp của nhà gái cũng chủ yếu bao gồm bạn bè, đồng nghiệp và người thân của cô dâu. Đội ngũ này thường chỉ gồm những phụ nữ chưa lập gia đình và thường có độ tuổi nhỏ hơn so với chính cô dâu.
Chuẩn bị cho bê tráp như thế nào?
Chuẩn bị lễ vật.
Tráp trầu cau:
Người Việt thường tin rằng “Miếng trầu là đầu của mọi câu chuyện”, do đó tráp trầu cau là một lễ vật không thể thiếu trong lễ ăn hỏi, tượng trưng cho tình nghĩa gắn bó, bền chặt và thuận lợi.
Tráp chè:
Loại tráp phổ biến ở miền Bắc, được xem làm một phần không thể thiếu trong lễ ăn hỏi, tạo không khí cởi mở và thuận lợi trong cuộc trò chuyện.
Tráp rượu:
Chén rượu thường được sử dụng để thay thế cho lời chúc phúc dành cho cặp đôi uyên ương, là biểu tượng của tình cảm và sự hạnh phúc.
Tráp bánh phu thê:
Bánh này tượng trưng cho tình nghĩa vợ chồng bền chặt, son sắt, hòa quyện và gắn bó muôn đời.
Tráp hoa quả:
Dùng để cúng trên bàn thờ gia tiên, thông báo về hôn lễ sắp diễn ra, tôn vinh ông bà và tỏ lòng biết ơn.
Tráp hạt sen:
Thể hiện lòng biết ơn đối với công lao sinh thành và sinh thành của bố mẹ.
Tráp xôi gấc:
Đại diện cho sự sung túc, may mắn và là lời báo hỷ sự của gia đình.
Tráp lợn sữa quay:
Biểu tượng của sự dư giả, giàu có và là lời chúc phúc cho cô dâu, chú rể và con cháu trong gia đình.
| Xem thêm: Lễ rước dâu bao gồm những nghi thức nào?
Thứ tự khi bê tráp.
Cách bê tráp đúng là một phần quan trọng của nghi thức cưới hỏi ở Việt Nam. Thứ tự bê tráp chủ yếu phụ thuộc vào số lượng tráp mà gia đình nhà trai đã chuẩn bị. Dưới đây là thứ tự cụ thể:
Tráp lễ từ 5 – 7 tráp:
Trầu cau – Rượu và thuốc lá – Tráp hoa quả
Các tráp cao (như tráp bánh cốm, tráp bánh phu thê, tráp hạt sen, và tráp trà)
Tráp lễ từ 9 – 11 tráp:
Trầu cau – Rượu và thuốc lá – Tráp lợn sữa – Tráp hoa – Tráp xôi gấc – Tráp nước ngọt/bia
Các tráp cao (như tráp bánh cốm, tráp bánh phu thê, tráp hạt sen, và tráp trà)
Thứ tự này không chỉ thể hiện sự tổ chức một cách hợp lý mà còn phản ánh ý nghĩa của từng loại tráp trong việc mang lại may mắn, hạnh phúc và sự sung túc cho cặp đôi uyên ương.
Cách trao lì xì.
Cô dâu và chú rể thường chuẩn bị sẵn những bao lì xì cho đội bê tráp. Sau khi lễ trao nhận tráp hoàn thành, đội bê tráp của nhà trai và nhà gái tiến hành trao nhau những bao lì xì đỏ.
Quá trình trao lì xì diễn ra một cách thân mật và vui vẻ, giống như là một lời trao duyên cho nhau của hai đội bê tráp. Hành động này không chỉ là lời chúc phúc cho tương lai hạnh phúc của cô dâu và chú rể, mà còn là sự giao lưu, kết nối và hy vọng rằng những chàng trai và cô gái bê tráp cũng sẽ có một hôn nhân thuận lợi và hạnh phúc như cặp đôi chính.
Quy trình bê tráp được diễn ra như thế nào?
Chuẩn bị.
Hai gia đình sẽ tổ chức một buổi họp để thống nhất về số lượng tráp trong lễ ăn hỏi. Trong khung giờ đã được xác định trước, gia đình của chú rể cùng với đội bê tráp sẽ di chuyển đến nhà của cô dâu.
Đội bê tráp tiến hành trao lễ.
Khi đến gia đình nhà gái, gia đình nhà trai thường đỗ xe khoảng 100m trước nhà để chuẩn bị và sắp xếp đội hình trước khi tiến vào. Đặc biệt, đội bê tráp cần đứng đúng theo thứ tự các tráp lễ đã được sắp xếp trước đó.
Sau khi đội hình nhà trai chào hỏi gia đình nhà gái, đội bê tráp sẽ tiến vào trao tráp trước cửa và cùng nhau đỡ mâm quả vào bên trong nhà gái.
Nhà gái nhận quả và mở quả.
Sau khi trao nhận tráp, hai gia đình sẽ ổn định chỗ ngồi và người đại diện từ mỗi nhà sẽ có đôi lời giới thiệu về gia đình mình.
Đại diện từ nhà trai sẽ thường có một bài phát biểu trong buổi lễ, trong khi đại diện từ nhà gái sẽ đáp lễ bằng cách cảm ơn và cuối cùng là chấp nhận những món tráp từ nhà trai, hoàn tất nghi thức. Cuối cùng, mẹ của chú rể và mẹ của cô dâu sẽ cùng nhau mở những mâm tráp đã được đưa đến.
Cô dâu ra mắt gia đình hai bên gia đình.
Sau khi đạt được sự đồng ý từ đại diện gia đình nhà gái, chú rể sẽ đón cô dâu ra khỏi phòng. Họ sẽ cùng nhau chào hỏi, giới thiệu với gia đình hai bên và toàn bộ khách mời tham dự lễ ăn hỏi.
Cô dâu chú rể làm lễ gia tiên.
Bố mẹ của cô dâu sẽ sử dụng những lễ vật mà gia đình nhà trai mang đến để đặt lên bàn thờ gia tiên. Bố của cô dâu sẽ dẫn cô dâu và chú rể đến trước bàn thờ để thực hiện lễ gia tiên.
Hai gia đình bàn về lễ cưới.
Sau khi hoàn tất các nghi thức trước đó, hai gia đình sẽ tụ tập cùng nhau để thảo luận và thống nhất các nghi thức còn lại trong ngày cưới.
Nhà gái lại quả cho nhà trai.
Nhà gái sẽ chia lại quả và trả tráp cho nhà trai để mang về, thực hiện nghi thức lại quả.
Trong quá trình lại quả, quan trọng để lưu ý một số điều sau: tránh sử dụng kéo mà nên dùng tay để xé quả. Số lượng quả lại nên là số chẵn, không nên là số lẻ. Đồ lại quả cần phải được xếp đặt ngửa, với nắp tráp hướng lên khi trả lại cho nhà trai.
Một số lưu ý khi chọn đội bưng tráp.
Trang phục của đội bê tráp.
Khi lựa chọn trang phục cho cả đội bê tráp của nhà trai và nhà gái, quan trọng để chú ý đến một số điều như sau:
Chọn những mẫu trang phục thể hiện sự lịch sự và trang trọng, phù hợp với truyền thống văn hóa ở Việt Nam.
Đảm bảo rằng trang phục được chọn phản ánh đúng với văn hóa truyền thống của đất nước, từ kiểu dáng đến màu sắc.
Trang phục cho đội bê tráp cần phải đồng bộ về màu sắc và kiểu dáng để tạo ra sự thống nhất và đồng đều trong lễ cưới.
Trang phục đội bê tráp nhà trai.
Lựa chọn trang phục cho đội bê tráp nhà trai có thể giữ đơn giản với áo sơ mi trắng, quần âu, cùng thắt chiếc cà vạt và giày tây sang trọng. Đây là sự kết hợp đủ để tạo nên một hình ảnh hoàn hảo.
Khi chọn phụ kiện như giày dép và cà vạt, hãy chú ý đến sự đồng bộ để tạo ra một hiệu ứng hài hòa.
Đội bê tráp nam cũng có thể lựa chọn áo dài truyền thống để không chỉ đồng nhất về màu sắc mà còn thể hiện sự truyền thống và trang trọng trong ngày lễ. Điều này sẽ tạo nên không khí đặc biệt và tôn vinh nét đẹp của văn hóa Việt Nam.
Trang phục đội bê tráp nhà gái.
Áo dài truyền thống hoặc các phiên bản cách tân luôn là trang phục phổ biến nhất cho đội bê tráp nhà gái. Phụ nữ thường chú trọng đến vẻ ngoại hình và sự duyên dáng, vì vậy quá trình lựa chọn trang phục cần được thực hiện cẩn thận và tỉ mỉ.
Khi chọn trang phục cho đội bê tráp nhà gái, màu sắc và kiểu dáng cũng đóng vai trò quan trọng. Việc đảm bảo sự đồng bộ giữa các thành viên của đội bê tráp giúp tạo nên một hình ảnh hài hòa và tinh tế trong lễ cưới.
| Xem thêm: Lễ Nạp Tài Là Gì? Sính Lễ Nạp Tài Gồm Những Gì?
Cách chọn đội hình bê tráp.
Chiều cao.
Chiều cao là một trong những yếu tố quan trọng khi lựa chọn đội hình bưng quả đám cưới. Dù đó là đội bên nhà trai hay nhà gái, sự cân đối về chiều cao là rất quan trọng.
Tối ưu nhất là chọn đội hình bưng quả có chiều cao thấp hơn so với cô dâu và chú rể, giúp họ trở nên nổi bật khi lên hình.
Tuy nhiên, nếu không thể tạo ra sự cân đối về chiều cao trong đội bê tráp, một cách khác là chọn những trang phục có thiết kế ít nổi bật hơn, giúp tạo ra ấn tượng tổng thể tốt hơn khi cô dâu và chú rể xuất hiện.
Vóc dáng.
Tương tự như với chiều cao, vóc dáng của đội bê tráp cũng cần được chọn sao cho tương đương và cân đối. Không nên đặt người quá gầy gần người quá mũm, vì điều này có thể làm mất đi sự cân xứng của đội hình.
Việc chọn những thành viên có vóc dáng tương đương giúp tạo nên một hình ảnh đồng đều và hài hòa khi đội bê tráp xuất hiện trong lễ cưới.
Số lượng người bê tráp.
Số lượng người bê tráp sẽ hoàn toàn phụ thuộc vào số lượng lễ vật mà nhà trai đã chuẩn bị. Tùy thuộc vào vùng miền, tradtions cụ thể có thể thay đổi.
Ở các tỉnh phía Bắc, tráp lễ thường là số lẻ như 3, 5, 7, và đôi khi là 11, 15 tráp. Ngược lại, ở miền Nam, số lượng tráp thường được ưa chuộng là số chẵn, như 6 và 8 tráp, với niềm tin rằng con số này mang lại tài lộc cho đám cưới.
Một số điều cần nên tránh khi bê tráp.
Để đảm bảo lễ ăn hỏi và cuộc sống hôn nhân của cặp đôi được thuận lợi, cần chú ý đến những điều cấm kỵ khi bưng quả như sau:
Tránh bê tráp vào những ngày có sao Cô Thần, Quả Tú, Không Phòng: Những ngày này thường mang lại những điều không may mắn như cô quạnh hoặc hiếm muộn cho cô dâu.
Tránh bê tráp vào năm tuổi Kim Lâu của cô dâu: Cưới hỏi trong năm này có thể mang lại ảnh hưởng tiêu cực đối với tài sản, tiền bạc và sự thịnh vượng trong gia đình. Tuy nhiên, quy tắc này không áp dụng cho cô dâu trên 30 tuổi, trong trường hợp này chỉ cần chọn ngày đẹp là được.
Tránh bê tráp vào tháng 7 âm lịch: Tháng 7 âm lịch thường được coi là tháng chia ly, mất mát và cô hồn, do đó cưới hỏi trong tháng này có thể mang lại sự xa cách cho cặp
